Aksaray

Şehrisebz’in ana cazibe merkezi ve incisi Aksaray’dır. Timur döneminin bu görkemli mimari anıtının yapım tarihi hakkında 10 gerçek sunuyoruz.

• Sarayın inşaatı 1380'de başladı ve 1386'da tamamlandı, ancak bitirme çalışmaları 1404'e kadar devam etti. Görkemli saray, Emir Timur'un annesi Takinahotun'un anısına inşa edilmiştir. Anıtın sadece bir kısmı günümüze ulaşmıştır.
• Sarayın yapımında Harezm, İran ve diğer ülkelerden önde gelen ustalar görev aldı. Örneğin tonozlu kemerin süslemesinde taş ustası Muhammed Yusuf Tebrizi'nin adı iki kez anılmaktadır. 20 yılı aşkın bir süredir inşa edilmiş ve bugün harap bir durumda olan eşsiz bir mimari şaheser, heybet ve ihtişamıyla şehrin konuklarını şaşırtıyor.
• Bina aslen 73 metre yüksekliğindeydi. Sarayın çatısının tepesinde bulunan küçük bir havuzdan su, kurşun borulardan tahta kaldırımlar aracılığıyla aşağı akıyor ve buradan bir şelale oluşturuyordu. Sarayda su arıtma, hava değişimi, ışık ve gölge aydınlatmasını birleştiren teknik, mimari ve sanatsal bir çözüm başarıyla uygulanmıştır.
• Aksaray sarayının temelinde altın kum kullanılmıştır. Temel, yüzeyin derinliklerine yerleştirilmiş ve binanın sağlamlığını ve nem geçirgenliğini sağlamak için tasarlanmış karmaşık teknikleri içeren birkaç katmandan oluşuyordu.
• Aksaray duvarlarının renk şeması tarihi, felsefi ve dini temaları birleştirmekte, Kufi yazıtlarının yorumlanmasında, dekoratif süslemeler, "girih" tarzında İslami desenler, binaya görkemli ve büyülü bir anlam kazandırmaktadır.
• Yedi farklı renkte doğal desenlerle süslenmiş kaide üzerinde “Emir Allah'ın yeryüzündeki gölgesidir” içerikli yazılar bulunmaktadır. Uzatılmış altıgen şeklindeki ön kubbenin cephesinde, Arapça “Devletin temeli ve hükümdarların mottosu adalettir” ibaresi altı defa tekrarlanmıştır. Aksaray'ın geniş ön kanadında Arapça kufi üslubuyla “Bizim büyüklüğümüzden şüphe ediyorsanız, inşa ettiğimiz kalelere bakın” ve “Akıl amellerine, cehalet ise hayaller ve umutlara dayanır” gibi hikmetli sözler yazılıdır.
• Babur'un yazdığına göre, sarayın ortasında bir havuz vardı ve karşısında - misafirleri almak için kubbeli bir salon, danışmanlar için küçük bir odanın yanında, avluda lüks tenteler ve sarayın içinde de Emirin bir harem ve konut vardı.
• Saray resepsiyonunun giriş kemerinde aslan ve güneş ile Timur devletinin amblemi üç halka şeklinde tasvir edilmiştir. Kubbenin iç ve yan taraflarında, köşe kulelerinde tuğladan kalkan şeklinde ajur desenleri örülmüştür. Cilalı tuğlalar ve zirkonyadan yapılmış, turkuaz renkle boyanmış bu desenler, eski Sufi atasözlerinin açık mavi kompozisyonunu oluşturmaktaydı.
• Aksaray, efsanevi adını sarayın cephe ve kubbelerindeki renklerin ay ışığında değişmesi sayesinde almıştır.
• 1707'de Buhara Hanı Ubaydullakhan sarayda yaşadı ve bu, o sırada ön portalın henüz yıkılmadığını anlamak için sebep veriyor.
• 1973-75 yıllarında Aksaray'da arkeolojik araştırmalar, 1994-96 - koruma çalışmaları yapılmış, 2002 yılında da UNESCO himayesinde Sehrisebz şehrinin 2700. yıl dönümü kutlamalarıyla bağlantılı olarak saray kısmen yeniden inşa edilmiştir.

Harita

Yorum Yap

Yorum bırakmak için sosyal ağlar aracılığıyla oturum açmalısınız:


Giriş yaparak, işlemeyi kabul etmiş olursunuz Kişisel veri