The New York Times: En Efsanevi İpek Yolu Yolculuğunda 12 Gün

New York Times yazarları Charlie Wilder ve Tony Zenciola'nın Orta Asya'da tam bir yıl seyahat ettikten sonra, koronavirüs nedeniyle karantinada oturarak, Büyük İpek Yolu'nun antik yolu boyunca Özbekistan, Tacikistan ve Kırgızistan gibi 3 eşsiz ülkeye yaptıkları muhteşem yolculuktan mest olduklarını hatırlayacaklarını kim düşünebilirdi.

“Kocam Roham ve ben, İpek Yolu güzergahını - dünya Medeniyetinin yüzyıllardır Beşiği olan Özbekistan, Tacikistan ve Kırgızistan gibi Orta Asya ülkeleri hemde yakın zamana kadar bize kapalı olan - Büyük İskender'den Cengiz Han'a kadar imparatorluğun kurucularının yolu üzerinden takip etmek gibi yıllardır hayalini kurduğum yolun üçte ikisine ulaşmıştık.

New York Times'ın yazarı “Nesiller boyunca bölgenin Budist ve Zerdüşt tapınakları, süslü camileri ve medreseleri, antik çarşılar ve nefes kesici doğal manzaralar demir bir perdenin arkasına gizlenmişti ve ardından diktatörlük, yoksulluk, toplumsal kargaşa ve savaşla örtülmüştü” diye yazıyor.

Ancak son yıllarda bölgede göreli ekonomik ve siyasi istikrar sağlandığı için durum değişmektedir. Özbekistan'ın ilk cumhurbaşkanı İslam Kerimov'un 2016'daki ölümünün ardından, "Özbek baharı" olarak adlandırlan geniş reformlara başlatıldı.

Sınırlar açılıyor ve vize kısıtlamaları kaldırılıyor: 2018'den beri Amerika Birleşik Devletleri dahil 100'den fazla ülkenin vatandaşları dönüş uçuş onayı ile Özbekistan'da beş gün boyunca vizesiz seyahat edebiliyorlar. Yeni e-vize sistemi de daha uzun süre seyahat etme hayalinin gerçekleşmesini kolaylaştırıyor. Beş Orta Asya ülkesine erişim sağlayan bir "ipek vizesi" için planlar bile var.

Yerel bölgesel trafik, kısmen Çin'in Yeni İpek Yolu olarak da bilinen trilyon dolarlık Kuşak ve Yol Girişimi nedeniyle iyileşti. Doğu Asya'dan Avrupa'ya uzanan bu devasa altyapı projesi, Çin'in siyasi ve ekonomik nüfuzunu genişletmeyi amaçlıyor ve eleştirmenlere gore ileride bölgede bir krize yol açabileceği söyleniyor.

Yazarlar yolculuklarına Tacik-Kırgız sınırından başladılar, Hindukuş dağlarını, doğu Pamirlerin eteklerini gördüler ve ardından Özbekistan'ı ziyaret ettiler. Özbekistan başkenti Taşkent'i geçerek yolculuklarına kutsal Buhara'dan başlamaya karar verdiler.

İslam dünyasının entelektüel yol gösterici yıldızı olarak Bağdat'tan sonra ikinci olan Buhara, binlerce yıldır var olan bir ticaret, bilim, din ve kültür merkeziydi. Büyük İranlı şairler Firdevsi ve Rudaki en önemli eserlerini burada bestelediler ve modern tıbbın sözde babası Avicenna, Kahire'den Brüksel'e yüzyıllarca bilim adamını ve filozofunun okuduğu risalelerini yazdı. – diye belirtiyor yazar.

Burada şüphesiz Lyabi-Hauz meydanını, Poi-Kalon mimari kompleksini, antik Ark kalesini, 350 yıllık Bozori Kord hamamını ziyaret ettiler.

Semerkant'ta, yazarlar Registan Meydanı, Ulugbek Rasathanesi ve Şahi-Zinda Nekropolü'nün mimari toplulukları ziyaret ettiler. Semerkandın ardından misafirler Tacikistan gitti.