Özbek edebiyatı

Kitap okumayı sever misiniz? Peki ya Özbek edebiyatını? Konuyla ilgili tarihten bir az bahsedilim. Özbekistan halkı çok eski zamanlardan beri iyi ve kötü hakkında, topraklarının onurunu ve haysiyetini savunan korkusuz pehlivanlar hakkında, zalimlik ve aynı zamanda hükümdarların bilgeliği hakkında ağızdan ağza renkli efsaneler oluşturmuş ve aktarmıştır. Alpomısh, Siyavush ve Afrosiyab ile ilgili ünlü efsaneler ve daha birçok renkli sözlü halk sanatı örnekleri ile edebiyatımızın temelleri atılmıştır.

Özbek edebiyat tarihinde mizahın da yeri vardır. Halk destanında - fıkralarda latif türü bu şekilde ortaya çıkmıştır. Ünlü bir çizgi roman kahramanı olan Nesreddin Efendi, dünya çapında ün kazanmış, zenginlerle ve şehirlerin yöneticileriyle ustaca kombinasyonlar yapan bir çizgi roman karakteridir.

Konuları çok çeşitli olup, “Tahir ve Zuhra”, “Ferhat ve Şirin”, “Leyli vü Mecnün” ve başkaları Özbek edebiyatının klasikleri tarafından toplanan folklor çalışmaları da ilginçtir.

Timurlular devrinde en büyük şair ve devlet adamı, Özbek edebiyatının kurucusu Alişer Nevaî (1441-1501) edebiyatta çok büyük bir rol oynamıştır. Paha biçilmez el yazmaları, Devlet Hermitage, Louvre ve British Museum gibi dünyaca ünlü müzelerin birçok el yazması koleksiyonlarında bugüne kadar saklanmakta ve dünyanın birçok diline çevrilmiştir.

Ünlü yazarların eserlerinde Özbekistan'ın çeşitli dönemlerine ait tarihi olaylar okunabilir. Böylece, Zehiriddin Babur'un (1483-1530) “Baburname” adlı eserinde, ülkenin iki imparatorluğun - Timurlular ve Baburiler - hükümdarlığı dönemindeki hayatı anlatılmaktadır.

14. yüzyıldan itibaren Semerkant, Buhara şehirleri, Fergana Vadisi şehirleri ve Harezm Orta Asya'nın önemli edebiyat merkezleriydi. Şiir ve sanatsal beceri burada hızla gelişti. İlgili dönemde Cami (1414-1492), Lütfi (1367-1466), Meşreb (1653-1711), Agahi (1809-1874) gibi şairler özellikle ilgili dönemde popülerdi. Ünlü şairler Nadira (1792-1842, Uvaysi (1780-1845) ve Mahzuna da Özbek kadın şiirine paha biçilmez katkılarda bulundular.

20. yüzyılın başında Muhammed Şerif Gülhani, Agahi, Mukimi, Zevki, Furkat, Abdulla Kadiri, Fitrat, Hamza en iyi eserlerini yazmışlar, Özbek edebiyatında toplumsal gerçekçiliğin temellerini atmışlar ve edebiyata toplumsal ve siyasal temalar eklemişlerdir.

Zamanımızın eserleri arasında Abdulla Kahhar, Gafur Gulam, Oybek, Erkin Vahidov, Abdulla Oripov ve daha birçok yazarın eserlerini okumanızı tavsiye ediyoruz, bu eserler gerçekten büyüleyici ve ilginçtir.

Yorum Yap

Yorum bırakmak için sosyal ağlar aracılığıyla oturum açmalısınız:


Giriş yaparak, işlemeyi kabul etmiş olursunuz Kişisel veri