Çocukken hepimiz bebek kuklalarla oynamayı severdik. Özellikle kız çocuklarında çocukluk hayallerini yansıtarak güzellik ve annelikle ilgili ilk fikirleri oluşturmuşlardır.
Özbekistan'da oyuncak bebek yapma sanatının özel bir yeri vardır. İlk oyuncak bebeklerin Makedon zamanlarında eski Yunanlılar tarafından modern Özbekistan topraklarına getirildiğine dair bir inanç var. Ancak yaygın olarak kullanılmadılar ve unutuldular. Orta Asya'da İslam'ın gelişiyle birlikte, hiçbir yerde insan yüzü tasvir edilemediği için bebek üretimi yasaklandı.
Sadece Timur döneminde Maverannahr'ın yerel sakinlerini açık meydanlarda ve pazarlarda eğlendiren çok sayıda maskaraboz kuklacısı ortaya çıktı. Özbekistan'daki kuklacılığın tarihi buradan kaynaklanmaktadır.
Orta Asya'daki ilk kukla bebekler saman, kamış, kağıt hamuru, ahşap ve daha sonra kil ve seramik gibi doğaçlama araçlardan yapılmıştır: Ayrıca Özbekistan'ın her bölgesinde kendi oyuncak bebek yapma tarzı oluşmuştur. Bebeklerin karakterleri - masalların ve halk destanlarının kahramanları gibi çok çeşitlidir. Örneğin, çoğunluğun favorisi Hoca Nasreddin Efendi, Palvan-kachala ve güzel Bikyahan’dır.
XX yüzyılın 40'lı yıllarında Özbekistan'da Taşkent'teki Cumhuriyet Kukla Tiyatrosu faaliyetine başlamış olup, tiyatro bugüne kadar faaliyet göstermektedir. Bugüne kadar eldiven kuklaları, maryonetik kuklalar, baston ve binici kuklaları gibi farklı kukla türleri hayatta kalmıştır.
Bugün, Özbek ulusal bebek kuklası, ülkenin eşsiz kültürünü ve tarihini anlamanın anahtarıdır. Usta bir kuklacının ellerinde hayat bularak, sbu sanatçının tüm atmosferini ve ruhsal deneyimlerini aktarıyor.
Özbekistan'da oyuncak bebek yapma becerisi süreklilik arz eder ve nesilden nesile aktarılır. Modern kugirçokboz'un (bebek yapımcıları) çabaları sayesinde benzersiz bebek yapma gelenekleri yeniden canlandırılmaya başlandı.
Bu ustalar arasında, Harezm bölgesinin Hanka İlçesi’nde yaşayan usta Mansur Kuryazov’un özel bir yeri vardır. Yaratıcılık örneklerini özellikle efsanevi Hive kukla tiyatrosu için hazırlar.
Çalışmasının benzersizliği, nakış ve bebek yapmanın yanı sıra, oyunun kendisini, kuklacılığı öğretmesi gerçeğinde yatmaktadır.
Özbekistan'da bebek kıyafetleri çoğunlukla ulusal kumaşlardan dikilir. Bu tür parlak boyalı bebekler, uzun zamandır Özbekistan'ın herhangi bir şehrinde seyahat ederken satın alınabilecek geleneksel bir Özbek hatırası haline geldi. Daha pahalı bebekler bir evde veya ofiste değerli bir mobilya parçası olarak kullanılmaya başlandı.
Buhara kukla bebek yapım okulunun da değerli bir yeri bulunmaktadır.
Buhara bebek ustaları, geleneksel giysi dikme, altın işleme ve Buhara kumaşları teknolojisini kullanarak Buhara kostümünün tarihini uzun süredir inceliyorlar. Örneğin, Buhara'nın merkezinde, Lyabi-Khauz meydanından çok uzakta olmayan eşsiz bir müze ve bir kukla atölyesi var.
20 yıl önce atölyenin sahibi bu yetenekle ilgilenmeye başlamıştır. Uzun yıllar antika bebek koleksiyonu toplaöış, birçok ülkeyi gezmiş ve kısa sürede onları yapmaya başlamıştır.
Müzede tarihi bebekler sergileniyor ve fotoğraflar bin yıl öncesinden ilk pişmiş toprak kukla bebekleri gösteriyor. Atölye müzesinin sahibi, her ziyaretçiye, kukla bebeklerin Orta Asya'daki kökeninin tarihini ve insanların hayatındaki rollerini anlatacak. Ve burada sadece birkaç dakika içinde bu kuklaları nasıl kontrol edeceğinizi ve gerçek bir kuklacı olmayı bile öğrenebilirsiniz. Atölyeye yükseldikten sonra Buhara bebekleri yapma sürecini inceleyebilirsiniz.
Bugün kukla bebekler sadece oyuncak değil, benzersiz bir kültürün bir unsuru ve bilinmeyen bir ülkenin geleneklerini ve halk sanatını öğrenmek isteyen her gezgin için iyi bir hediyedir.
Çalışma saatleri: 9:00-18:00, Pzt-Cum
Sorularınız için
Yorum