Ikuo Xirayama Xalqaro madaniyat Karvon-saroyida choy marosimi

30.12.2020 1055

29-dekabrda, Toshkerntdagi Ikuo Xirayama Xalqaro madaniyat Karvon-saroyida choy tayyorlash bo‘yicha yapon marosimi bo‘lib o‘tdi.

Ma’lumot o‘rnida: Ikuo Xirayama Xalqaro madaniyat Karvon-saroyi – bu bir vaqtning o‘zida ham muzey ham ilmiy madaniy markaz hisoblangan noyob ob’ektdir. Markaz 2002 – yilda ochilgan. 1999 – yilda Yaponiyada O‘zbekiston badiiy akademiyasi raisi Tursunali Qo‘ziyev va yapon rassomi Ikuo Xirayamaning uchrashuvi bo‘lib o‘tdi. Unda ular tshkentda Buyuk Ipak yo‘li tarixiga bag‘ishlangan madaniy markaz tashkil etish kelishib olishdi.

Faktlarning guvohlik berishicha, O‘zbakiston va Yaponiyani ko‘p asrlik emas balki ming yillik tarix bog‘lab turadi. Chunki aynan O‘zbekistonning janubida, Termez shahri yaqinida noyob budda ibodatxonasi qoldiqlari va hatto Budda haykali ham topilgan. Shunung uchun ham, O‘zbekiston hukumatining qarori bilan 2020 – yil 27 – mayda Surxondaryo viloyatining turistik salohiyatini rivijlantirish bo‘yicha choralar kompleksi tasdiqlandi, uning 18 – punktida (6 - ilova) O‘zbekistonda yapon choy marosimini namoyish etish bo‘yicha bir qator master-klasslar tashkil etish vazifasi qo‘yilgan edi.

Xalqaro karvonsaroy vakillari aytishganlaridek, Yaponiyada choyni tantanali marosim bilan iste’mol qilish, XII asrdayoq keng tarqalgan edi. Maxsus choy tayyorlash marosimi, Xitoydan choy o‘simliklarini olib kelib, monastirda choy o‘stirishni boshlagan zen-budda ruhoniysi Eisayning faoliyati bilan bog‘liqdir. Keyinchalik choy marosimi, har bir detal, predmet va harakat tartibi o‘z noyob ma’nosiga ega bo‘lgan o‘ziga xos falsafiy mini-spektakl marosimiga aylandi.

O‘zbekistonda ham o‘zining choyni tayyorlash va berishning o‘ziga xos marosimi mavjud bo‘lib, u Yaponiyadagidek murakkab bo‘lmasada o‘z ma’no va o‘z an’analariga ega. Uzatilishdan oldin choy yaxshi damlanishi uchun uni uch marta piyoladan choynakka qayta quyiladi va boshqa toza piyolada mehmon uning hidi va mazasidan to‘liq bahra olshi va hatto yana so‘rashi uchun kamgina qilib quyib beriladi.

Yaponiyada choy ichish san’ati va choyni tayyorlash marosimi Zen buddizm falsafasiga asoslanadi va tabiat bilan birga qolish orqali ruhni poklash uchun xizmat qiladi. Kim biladi, balki o‘zbek xalqining choyga bo‘lgan muhabbati va choy madaniyati an’analariga sodiq qolishi ham qadimgi Sharq madaniyati bilan bevosita bog‘liqdir, ammo bugungi tadbirda mehmonlar choylarni tayyorlashning noyob madaniyatini ko‘rib ulardan bahra oldilar va sharqona shirinliklarning takrorlanmas mazasidan bahramand bo‘ldilar.