Sayohat paytida ma’lum bir joyda qolish muddati sezilarli darajada kamayganini payqadingizmi? Har bir inson imkon qadar ko‘proq joylarga tashrif buyurishga, so‘ngra esa ijtimoiy tarmoqlarda yorqin fotosuratlarni joylashga intiladi.Shu bilan birga, hayot sur’ati o‘zgardi, endi hamma-hamma joyda bo‘lishga ulgurish kerak. Afsuski, bunday sayohat juda tez o‘tib ketadi va sayohatdan to‘laqonli zavq olish imkoni bo‘lmaydi. Bugungi kunda sayohat ixlosmandlari slow-turizmga tobora ko‘proq murojaat qilishmoqda. Buning nima ekanligi haqida maqolamizda ma’lumot beramiz.
Slow-turizm zamonaviy hayotga nisbatan yaqinda kirib keldi. Bu vaqtni sekinlashtirish va to‘laqonli dam olish uchun yaxshi urinish. Qayerga borishingiz muhim emas - tabiat qo‘ynigami, sayyohlik qishlog‘igami yoki yirik tarixiy markazgami. Bu yerda har bir tafsilotni his qilish, mahalliy madaniyatning oltin daqiqalaridan bahramand bo‘lish muhimdir.
Sayyohlik qishlog‘i kundalik muhitdan butunlay boshqa madaniy kodni o‘z ichiga olgan yangi manzilga o‘tish uchun ideal manzil bo‘lishi mumkin. Kichik qishloqlarda vaqt butunlay boshqacha taqsimlangan. U yerda hech kim hech qayerga shoshilmaydi, hamma narsa o‘z navbati bilan bo‘ladi va tabiat qonunlariga bo‘ysunadi. Siz mehmon uyida, haqiqiy muhitda uyg‘onasiz. Siz ekologik toza mahsulotlarni tatib ko‘rasiz, qishloq hayotini kuzatasiz yoki qishloqning kundalik hayotida ishtirok etasiz. Qishloq joylariga sayohat - bu yangi, noma’lum dunyoni kashf qilish uchun ajoyib imkoniyat, ayniqsa, O‘zbekiston qishloqlari haqida gap ketganda.
Mamlakatimizda dunyoning turli burchaklaridan mehmonlarni qabul qilishga shay bo‘lib turgan ko‘plab sayyohlik qishloqlari mavjud. Qoida tariqasida, bular tog‘larda yoki tog‘ etaklarida joylashgan olis manzillardir. Bunday qishloqlar asl an’anaviy qiyofasini saqlab qolishga muvaffaq bo‘lgan. Ehtimol, ilg‘or texnologiyalar hali ularga yetib bormagandir, ammo bunday qishloqlarning yoshi ming yildan ko‘proq vaqtni tashkil qilishi mumkin. U yerlarda mobil aloqa yomon ishlashi va Internet bo‘lmasligi mumkin, ammo toza va yovvoyi tabiat bilan chambarchas bog‘liq bo‘lgan qadimiy tarixning bir qismi, orom bor.
Bunday hududlardagi sayyoh faxriy mehmonga aylanadi, qishloqdoshlarining ishonchi va xayrixohligi, ularning mehmondo‘stligi va ochiqligi sizni hayratda qoldiradi. Mahalliy qadamjolarga qiziqarli sayohatlar va ekskursiyalar sizni xursand qiladi.
Qoida tariqasida, sayyohlik qishloqlari yaqinida tashrif buyurish uchun qiziqarli maskanlar bo‘ladi. Masalan, Navoiy viloyatida, Sarmishsoy darasi yaqinida joylashgan Sentob sayyohlik qishlog‘i bor, u yerda yuzlab qoyatosh suratlarini ko‘rishingiz mumkin. Qashqadaryo viloyatida, Hisor tog‘ining tizmalarida ko‘plab qishloqlar bor, ularning ba’zilarida qadimgi arab jamoalari saqlanib qolgan.
Andijon viloyatida qadimiy ziyoratgohlar va oromgohlardan iborat Imom Ota qishlog‘i joylashgan. Toshkent viloyatida Kumushkon sayyohlik qishlog‘i mashhur bo‘lib, uning hududida shifobaxsh suvli tog‘ bulog‘i va ko‘plab dam olish maskanlari mavjud.
Ekskursiyalardan tashqari, sayyohlar uchun safari, ot va tuyada sayr, ekofermalar va milliy hunarmandchilik markazlariga tashriflar tashkil etiladi. Mehmonlarga qadimgi texnologiyalar asosida sopol buyumlar, ipak matolar, milliy esdalik sovg‘alarini tayyorlash jarayoni namoyish etiladi.
Qishloq joylariga sayohat kattalar va bolalarga birday manzur bo‘ladi. Bolalar uchun bu g‘ayrioddiy qishloq kengligi bo‘lsa, kattalar uchun tog‘lar va yaylovlar bo‘ylab romantik sayr qilishdir. Slow-turizm O‘zbekistonda nafaqat qishloqdagi ta’tillar, balki agro -, eko -, madaniy-ma’rifiy va ziyorat turizmi hamdir. Qiziqishlarga qarab, u quyidagilarni o‘z ichiga oladi:
turistik manzillarga piyoda sayohatlar;
tabiatda, ziyoratgohlarda, madaniy joylarda osoyishta dam olish;
velosiped, ot va tuya minish;
tog‘larga, ko‘llarga va sharsharalarga sayohatlar;
festivallarda, xalq bayramlarida va sayillarda ishtirok etish;
an’anaviy uylarda yashash;
O‘zbekistonliklarning kundalik hayotida bevosita ishtirok etish.
Shahar turizmi sayohat sohasida nisbatan yangi yo‘nalish bo‘lib, katta shaharlarning tarixi, diqqatga sazovor joylarini o‘rganish va noyob madaniyat hamda urf-odatlarni o‘rganish uchun ularga tashrif buyurishni o‘z ichiga oladi.
Bugungi kunda “shahar turizmi” atamasi turizmda nisbatan torroq yo‘nalishga ega. G. Lezerning umumiy geografik lug‘atida ta’kidlanganidek, “shahar turizmi - bu shaharni, uning tarixi va san’atini o‘rganish, madaniy tadbirlarda ishtirok etish va turli xil tovarlar va xizmatlarni sotib olish uchun shaharga qisqa muddatli tashrif”dir.
O‘zbekistonda shahar turizmi Toshkent, Samarqand, Buxoro, Xiva va Shahrisabzning yirik sayyohlik markazlariga yo‘naltirilgan. Bugungi kunda yangi yo‘nalishlarga bu hududlarning ko‘plab ma’muriy markazlari: Andijon, Farg‘ona, Navoiy, Jizzax, Urganch, Nukus va boshqalar kiradi. Ushbu markazlarning har birida o‘z xalqaro aeroporti, temir yo‘l vokzallari mavjud, zamonaviy infratuzilma, zamonaviy turar-joy binolari rivojlanmoqda va dam olish uchun xizmatlarning katta tanlovi taklif etilmoqda.
O‘zbekistonda 20 dan ortiq yirik shaharlar mavjud. O‘zbekistondagi eng yirik shahar mamlakat poytaxti Toshkentdir. Poytaxt aholisi soni mamlakatning eng yirik shaharlari beshligiga kiruvchi shaharlar aholisidan 5 baravar ko‘p.
O‘zbekiston shaharlari sayyohlarini nimasi bilan o‘ziga jalb qiladi? Bu, albatta, boy tarix, qadimiy ziyoratgohlar va qal’alardir. Bir paytlar O‘zbekiston shaharlari orqali o‘tgan Buyuk Ipak yo‘li shahar me’morchiligining rivojlanishida muhim ahamiyatga ega bo‘lgan. Ajoyib masjidlar, minoralar va madrasalar esa nafisligi va milliy bezaklari bilan O‘zbekistonga kelgan yuzlab sayyohlarning nigohlarini yildan-yilga ko‘proq hayratga solmoqda.
Ish vaqti: 9:00-18:00, Du-Ju
Savollar uchun