O‘zbek mahallasi: asrlar osha an’analar

3606

O‘zbekistonda an’analar ulug‘lanadi va saqlanadi. Keksalarni hurmat qilish, qo‘llab-quvvatlash va o‘zaro yordam – bular o‘zbek xalqining nasliga xos fazilatlardir. Mahalla o‘zbek madaniyatida muhim o‘rin tutadi. U insonlarni birlashtiradi, yaqinlashtiradi, ijtimoiy holati, millati va dinidan qat‘iy nazar, har bir kishini hurmat qilishga o‘rgatadi.

"Mahalla" so‘zining mohiyatini aniqlash uchun ma’lumotnomaga murojaat qilib, siz quyidagi satrlarni topishingiz mumkin: hududiy-ma’muriy birlik, O‘rta Osiyoning shaharlari, viloyatlarining ma’lum bir hududida yashovchi odamlar jamiyati. Biroq bu ta’rifda mahalla atamasini tushuntirishning faqat bir tomoni keltirilgan. Axir, bu nafaqat yashash joyi, balki mehnatsevarlik, insonparvarlik, odoblilik kabi fazilatlar ustun bo‘lgan yashash tarzi va tafakkur turi, ko‘p asrlik an’analardir.

O‘zbekistonda mahalla doimo davlatning tayanchi, boshqaruvning asosi bo‘lib kelgan va bunday jamiyatda odamlar nafaqat hududiy va qo‘shnichilik aloqalari, balki qarashlari va axloqiy me’yorlari bilan ham bog‘liq bo‘lgan. Katta yoshli avlod aynan mahallalarda yosh avlodni tarbiyalaydigan xalq urf-odatlari va an’analarini qadrlab kelgan. Mahalla bir oila bo‘lib yashaydi, qayg‘uda ham, quvonchda ham bir-birini qo‘llab-quvvatlaydi.

O‘tgan yillar davomida mahalla qo‘mitalari bilan ishlashda katta tajriba to‘plandi. 2020-yilda O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining "Jamiyatda ijtimoiy-ma’naviy muhitni sog‘lomlashtirish, mahalla institutini yanada qo‘llab-quvvatlash hamda oila va xotin-qizlar bilan ishlash tizimini yangi darajaga olib chiqish chora-tadbirlari to‘g‘risida"gi farmoni qabul qilindi. Unga ko‘ra, har bir mahallaga "Obod va xavfsiz mahalla" tamoyiliga muvofiq ishlab chiqilgan yangi tizim kiritiladi. Shuningdek, O‘zbekiston Respublikasi Mahalla va oilani qo‘llab-quvvatlash vazirligi tashkil etildi.

"Mahalla" xayriya jamg‘armasi respublikada 1992-yildan beri faoliyat yuritib kelmoqda va butun mamlakat bo‘ylab moliyaviy yordam ko‘rsatmoqda. So‘nggi besh yilda mahallalar faoliyatiga oid 20ga yaqin normativ-huquqiy hujjatlar qabul qilindi, Mashhur "Mahalla" telekanali ochildi, shu nomdagi katta tirajli gazeta nashr etilmoqda.

Shunday qilib, o‘zbek mahallasi O‘zbekistonda fuqarolik jamiyatining o‘ziga xos institutidir. U xalqimizning o‘tmishi bilan bugungi kunini bog‘laydi, qiyinchiliklarni yengishda va jamiyatning ijtimoiy va madaniy rivojlanishi yo‘lida to‘g‘ri yechim topishda yordam beradi.