Zahiriddin Muhammad Bobur uy-muzeyi

Zahiriddin Muhammad Bobur atoqli yozuvchi, olim va iste’dodli harbiy yetakchi bo‘lgan. U 1483-yilda Andijon shahrida temuriylar sulolasi avlodi Umarshayx oilasida tug‘ilgan. Uning onasi Qutlug‘ Nigor xonim - Mo‘g‘uliston hukmdori Yunusxonning qizi edi. 1494-yilda yosh bo‘lishiga qaramay, Bobur taxtga o‘tiradi. Biroq, ichki urushlar natijasida u Farg‘onadagi taxti bilan birga qo‘lga kiritgan hokimiyatini yo‘qotib, Movarounnahrni tark etadi. Hind hukmdorlari ustidan bir necha bor g‘alaba qozongan Bobur Hindiston va Afg‘oniston hududlarining bir qismini birlashtirdi. Katta g‘alabalar natijasida u tarixda Buyuk Mo‘g‘ullar imperiyasi nomi bilan mashhur bo‘lgan yirik markazlashgan davlatni tashkil etishga muvaffaq bo‘ldi. Muhammad Bobur umrining so‘nggi yillarini o‘z saltanatining poytaxti Agra shahrida o‘tkazdi va u yerda 1530-yil 25-dekabrda vafot etdi.

Muhammad Bobur nafaqat harbiy sarkarda, balki o‘zidan keyin salmoqli adabiy meros qoldirgan shoir sifatida ham o‘chmas iz qoldirgan. Uning ijodiy yo‘li 200 ga yaqin fors va turkiy tillardagi sharqona janrdagi ruboiy va boshqa she’riy asarlarni o‘z ichiga oladi. Biroq uning asarlari orasida mashhur nasriy asari - “Boburnoma” alohida o‘rin tutadi, unda shoh va shoir o‘zining harbiy jasoratlari, mag‘lubiyatlari, orzulari va muvaffaqiyatsizliklarini tasvirlaydi.

Zahiriddin Muhammad Bobur uy-muzeyi Andijon shahri markazida, Bog‘ishamol tepaligida, sarkarda xotirasiga bag‘ishlangan xuddi shu nomdagi bog‘da joylashgan. Muzey binosi Boburning Farg‘onada hukmronligi davrida madrasa sifatida qurilgan, ammo u Movarounnahrni tark etgach, buzib tashlangan. XVIII asr oxirida bino shahar hukmron oilasining qarorgohi sifatida qayta tiklandi. 1990-yilda bino rekonstruksiya qilinib, Boburning Andijon adabiy muzeyiga aylantirildi. Bugungi kunda muzey tashqi tomondan oq va zangori ranglarda ishlangan an’anaviy milliy naqshlar bilan bezatilgan.

Tashqi ko‘rinishdagi o‘ziga xos jihatlar keng kirish zinapoyalari, markazdagi katta moviy gumbaz va sharqona naqshli mozaikadir.

Muzey eksponatlari mashhur sarkarda va madaniyat arbobining hayoti haqida hikoya qiladi. Bu yerda buyuk jangchi va adib hayotining sirli pardasini ochib beruvchi nodir qo‘lyozma va kitoblar taqdim etilgan. Asarlar orasida Muhammad Bobur avlodlari, jumladan, otasidan shoirlik iste’dodini meros qilib olgan qizi Gulbadanbegim ijodini ham ko‘rish mumkin. Muzeyning qimmatbaho ekspozitsiyasida nodir diplomatik hujjatlar, qo‘shni hukmron sulolalar hukmdorlarining sovg‘alari va O‘rta Osiyo xonlari bilan diplomatik munosabatlar haqida hikoya qiluvchi suvenirlar mavjud. Zamonaviy interaktiv shoxobchalar, e’lon taxtalari mashhur hukmdor va uning hayoti haqida kam ma’lum bo‘lgan faktlarni aytib beradi, adabiy ijodning ba’zi lahzalari bilan tanishtiradi. Audiogid yordamida tashrif buyuruvchilar o‘sha davr kayfiyatini qayta tiklashlari va Bobur she’riyatidan bir necha misrani tinglashlari mumkin. Eng yangi texnologiyalar Bobur lirikasi olamiga sho‘ng‘ib, uning fikrlari olamiga kirib borishga imkon beradi.

Izoh qoldirish

Fikr qoldirish uchun siz ijtimoiy tarmoqlar orqali kirishingiz kerak:


Tizimga kirish orqali siz qayta ishlashga rozilik bildirasiz Shaxsiy malumot