Buxorodagi Minorai Kalon

Chingizxon Buxoroni zabt etgandan keyin shaharning bosh maydoniga kirgach, maydon o‘rtasida ulug‘vor minoraga ko‘zi tushdi. U minoraga qaragan edi, boshidan dubulg‘asi tushib ketdi. “Men hech qachon hech kimga ta’zim qilmagan edim. Ammo bu bino shu qadar ulug‘vorki, u ta’zimga loyiq”. Shu tariqa, noyob yodgorlik va Buxoroning asosiy ramzi bo‘lgan Kalon minorasi saqlanib qoldi. Bu minora Buxoroning tarixiy markazida joylashgan go‘zal Poyi Kalon majmuasining bir qismidir. Minora 1127-yilda Qoraxoniylar davlati hukmdori Arslonxon tomonidan qurilgan. Ko‘rkam inshhot Baqo ismli mahalliy meʼmor tomonidan qurilgan. 

Uning nomi minoraning tepasida abadiylashtirilgan. Ko‘plab ustalar misli ko‘rilmagan go‘zal va baland minora qurishga uringanlar, lekin u doimo qulab tushavergan va faqat Baqo ismli usta zarur materiallarni topib, ulug‘vor inshootni barpo etishga muvaffaq bo‘lgan, degan rivoyat bor. Bugungi kunda Kalon minorasi Poyi Kalon me’moriy majmuasining bir qismi hisoblanadi. Bunga minoradan tashqari Kalon jome masjidi (XV-XVI asrlar) va Mir Arab madrasasi (XVI asrlar) kiradi.Turli davrlarda minora turli maqsadlarda xizmat qilgan. Asosiy maqsad diniy edi – ya’ni taqvodor musulmonlarni namozga chaqirish. 

Ajoyib minoraning tarixida minora mahkumlarni qatl qilish quroli sifatida ishlatilgan davr ham bo‘lgan. Ba’zan uni “O‘lim minorasi” deb ham atashgan. Ko‘pincha bu minora xalqni chaqirish va hukmdorlarning muhim qarorlarini e’lon qilish, shuningdek, kuzatish uchun foydalanilgan, kuzatuv maydonchasi uzoq masofalarni kuzatish imkonini bergan, ba’zan esa minora hatto sahroda adashib qolgan sayyohlar uchun mayoq sifatida ham xizmat qilgan. Bugungi kunda Poyi Kalon yagona meʼmoriy majmuasiga kiruvchi Minorayi Kalon minorasi YUNESKOning Butunjahon merosi obyektlari Reprezentativ roʻyxatiga kiritilgan.

Izoh qoldirish

Fikr qoldirish uchun siz ijtimoiy tarmoqlar orqali kirishingiz kerak:


Tizimga kirish orqali siz qayta ishlashga rozilik bildirasiz Shaxsiy malumot