Foto va Video

Ikki Nanay qishlog‘ining tarixi

7622

Albatta, Nanay kabi tog‘ joyini eshitgansiz. O‘zbekiston xaritasida bunday nomga ega bo‘lgan ikkita qishloqni ko‘rish mumkinligini juda kam odam biladi.
Nanai village in Tashkent regionBirinchi qishloq Toshkent viloyatining Bo‘stonliq tumanida joylashgan bo‘lib, u Chorvoq suv omborining Janubiy-Sharqiy qismida joylashgan. Ikkinchisi-Namangan yaqinida Yangiqo‘rg‘on tumanida joylashgan.

Hozirgacha ikkita qishloqning bir xil nomga ega ekanligi haqida hech qanday to‘xtamga kelinmagan. Afsonalardan biriga ko‘ra, Namangan Nanay aholisining bir qismi o‘z ona yurtini tark etadilar va tog‘larda yurib, Pskem daryosining chap qirg‘og‘ida vodiyda joylashadilar.

Boshqa afsonaga ko‘ra, Nanay tog‘ qishlog‘i eng qadimiylaridan biri bo‘lib, Iskandar Zulqarnaynning bosib olgandan beri mavjud. Qishloq buyuk qo‘mondon va uning jangchilari uchun vaqtinchalik harbiy qo‘rg‘on sifatida qurilgan. Bunga Nanaytepa (Dinaptepning boshqa nomi) qal’asi qoldiqlari mudofaa devori va minorasi qoldiqlari topilganligini isbot sifatida keltirishadi. Nima uchun aholining bir qismi bu joyni tark etib, Farg‘ona vodiysiga ko‘chib o‘tgani hali aniq emas.

Bundan tashqari, “Nanay” toponimining etimologiyasi haqida ko‘plab munozaralar mavjud. Taxminlarga ko‘ra, “Nanay” nomi “Nona” so‘zidan – unumdorlikning butparast ma’budasi nomiga qo‘yilgan deyilsa, yana boshqa taxminlarga ko‘ra, bu so‘z “Nana” dan – shifobaxsh o‘ti, yoki “Non” degan ma’noni anglatadi. Ayniqsa, Namangan Nanayining so‘nggi taxmini juda mos keladi, chunki ma’lumki, Namangan viloyati o‘simlikshunoslik bo‘yicha juda mashhur, shu jumladan don ekinlari bilan ham.

Bugungi kunga kelib, har ikkala obyekt ham tashrif buyuradigan qiziqarli joylardir. Chorvoq Nanayi, tog‘ qishlog‘ining an’anaviy qiyofasini saqlab qoldi. Mahalliy aholi asalarichilik va xalq hunarmandchiligi bilan shug‘ullanadi. Nanaya tog‘ asallari o‘zining noyob tarkibida qimmatli va ekologik toza mahsulot hisoblanadi. Xalq hunarmandchiligidan, aholi do‘ppilar ishlab chiqaradi. Shuningdek, qishloqda qadimiy shahar va mahalliy qadamjoga, mozor G‘oyib ota mozoriga ekskursiyalar tashkil etadilar. Bundan tashqari, siz tapchanni ijaraga olishingiz mumkin, Chorvoq suv ombori g‘arb qismidan yuvib ketgan katta g‘orni va kichik tog‘ ko‘lini ko‘rishingiz mumkin.

Yaqin kelajakda Namangan Nanayida katta o‘zgarishlar bo‘lishi kutilmoqda. Yaqinda shahar qishlog‘i zamonaviy sayyohlik kurorti qayta quriladi. Avvalroq, bu hududda dam olish joylari mavjud edi, biroq bir necha o‘n yillar davomida obyektlar bo‘sh qolgan. Shu munosabat bilan qishloqni sayyohlik ekosentriga aylantirish to‘g‘risida qaror qabul qilindi. Bu yerda lagerlar, kempinglar, mehmon uylari, ko‘ngilochar obyektlar va yana ko‘p obyektlar yaratiladi.

Toshkent viloyatidagi Nanay qishlog'i

Namangan viloyatidagi Nanay qishlog'i

Izoh

3

Ajoyib ikkita bir xil nom va tabiati o'xshash qishloqlar. Namangan Nanayi juda taniqli chunki menga qayerdansan deyishsa Nanaydanman desam bilishadi lekin Nanaydan emas u bilan yonmayon Ko'kyordanman va yana Qizilyozi, Mamayliklarda ham shunday bo'lsa kerak. Biz taraflar tabiati ajoyib havo toza, suvlari ham juda shirin

Azizbek Abduvohidov | 08.05.2024

😊😊😊

Баходир Шакиров | 18.07.2024

Янгиқўрғон туманидаги Нанай қишлоғи тарихи. Қадимий Месопотамияликлар ва мамлакатимизда яшаган зардуштийлар унумдорлик илоҳини Нанай деб аташган. Айни пайтда қадимги Сўғдликлар ҳам етиштирилган мўл ҳосилни Нанидат яъни Нанай эҳсони сифатида қабул қилганлар. "... 1365 йилда Чиноз яқинида бўлиб ўтган "жанги лой"дан сўнг аҳолининг бир қисми Чотқол этаклари, Қурама тоғлари оша ҳозирги Нанай қишлоғига келиб жойлашган. Наманган уеэд бошлиғи, бир неча йил Нанай қишлоғида яшаган Наливкин ҳам кейинчалик, чорва молларини боқиш учун Бўстонлиқнинг Нанай қишлоғидан 100 уйлик хонадон ҳам кўчиб келганлигини ёзиб қолдирган". Юқоридагилардан маълум бўлишича, ҳозирги Тошкент вилоятининг Нанай, Заркент қишлоқлари аҳолиси билан бугунги Наманган вилоятининг Нанай, Заркент қишлоқлари аҳолиси яқин қон-қариндошлик муносабатларида бўлганлар. Шунингдек ҳар икки вилоят қишлоқлари Чотқол, Қурама тоғлари орасидан ўтган тоғ сўқмоқ йўллари орқали савдо қилишган, мол айрибошлашган, қиз олиб, қиз беришган. Янгиқўрғон. Подшоота сойи Чотқол тоғларидан бошланади. Узунлиги 80 км.дан ортиқ. Сой Нанай қишлоғи ёнида тоғ орасидан чиқиб, катта ёйилма ҳосил қилади. Подшоота сойи қор, ёмғир, ер ости сувлари ва музликлардан тўйинади. Ҳавзасининг майдони 389 кв.км. Сой ҳавзасида умумий узунлиги 4 кмдан, майдони 1, 9 кв.км.дан ортиқ бўлган 6 та абадий музлик бор. Подшоота сойи водийларида Янгиқўрғон туманининг Нанай, Кўкёр, Қизилёзи, Заркент қишлоқлари бор. Сой суви Янгиқўрғон шаҳарчасида Қорасув сойи билан қўшилиб, Намангансой орқали Сирдарёга қуйилади. Янгиқўрғон.Нанай."Бобояхсиз" қабристони. Ривоят қилишларича Бобояхсиз ота соҳибкаромат, авлиё киши бўлган. Авлиё ота совуқ қиш кунларида оч қолган халқни бисотидаги бир бош қорамолини сўйиб меҳмон қилган. Атрофда қор, ҳамма ёқ музлаган, ўтин йўқ. Бобояхсиз музлардан гулхан ёқиб, гўшт пишириб, очларни тўйдиради. Авлиё ота меҳмонлардан гўштни еб бўлгач суякларни қорамол териси устига тўплашни сўрайди. Барча суяклар тўплангач "Ҳа жонивор, турақол энди" деганларидан сўнг тери ва суяклар яна қорамолга айланиб, юриб кетган. Бобо Яхсиз сўзи "музни эритган, музда гулхан ёққан" маъноларини англатади. Бобояхсиз ота вафотларидан сўнг қабрлари оддий, дабдабасиз бўлишини истаганлар. Авлиё ота қабри устига бир неча бор мақбара тикланган. Бироқ қабр силкиниб, ҳар гал қабр устига тикланган мақбара тошларини сочиб юбораверган. Янгиқўрғон. Нанай қишлоғи. Уйқудаги гўзал. Нанай қишлоғида қадим замонларда саркаш зардуштий қабилалар яшаган. Улар асосан чорвачилик, овчилик ва деҳқончилик билан машғул бўлганлар, айни пайтда ҳунармандчилик ҳам асосий машғулотлардан бири бўлган. Нанайликларнинг бой бадавлат ҳаётига хасад қилган кўчманчи қабилалар бу юртга эгалик қилиш учун бостириб келадилар. Моҳир жангчи бўлган нанайликлар ўз юртларини мардона ҳимоя қиладилар. Бироқ душман қўшинлари сон жиҳатдан устун бўлганликлари сабаб ғалаба қозонадилар. Нанай қабиласи сардорининг қизигина бир неча дугоналари билан омон қолади. Душман саркардаси зардуштий маликани зўрлик билан ўз никоҳига олмоқчи бўлади. Саркаш малика дугоналари билан қуролланиб тоғ бағридаги ғорга яширинади. Маликани олиб келиш учун юборилган душман аскарлари ғордан қайтиб чиқмайдилар. Бу аҳвол бир неча марта такрорланади. Шундан сўнг душман саркардаси ғорга кириш жойини тоғ тошлари билан беркитиб ташлайди... Орадан йиллар ўтиб, тоғ чўққисида "уйқудаги гўзал" пайдо бўлади.

SOBIRJON ALIMQULOV | 31.07.2024

Izoh qoldirish

Fikr qoldirish uchun siz ijtimoiy tarmoqlar orqali kirishingiz kerak:


Tizimga kirish orqali siz qayta ishlashga rozilik bildirasiz Shaxsiy malumot

Yana ko'ring