O‘zbekistonning chekkasiga, Urga, Sudochye ko‘li va Orol dengizining qurigan sohiliga sayohat qiling.

Ellik yildan oshiq vaqt oldin Orol dengizi quriy boshladi va ortida jonsiz sahro qoldi. Dengiz bilan birga odamlar ham o‘z joylarini tashlab keta boshladilar.

Ortga chekinayotgan Orol dengiziga yetib borishdan oldin, biz Orol dengizidan 80-85 km uzoqlikda joylashgan Sudochye ko‘lini va u yerdagi bir paytlar mavjud bo‘lgan baliqchilik aholi punktlarining xarobalari ko‘rishimiz mumkin.Orol dengizining qurishi boshlanishidan oldin Sudochye ko‘li unga kichik qo‘ltq qismi bilan bog‘langan edi. O‘tgan asrning 60-yillarida dengizdagi suv sathi pasaya boshladi, natijada ilgari daryo suvini Sudochiga yetkazib beradigan Raushan daryosining kanali to‘sib qo‘yildi. Ko‘l quriy boshladi va 70-yillarga kelib u alohida suv havzalariga parchalanib ketdi.Ekologik falokatdan oldin Sudochye ko‘li cho‘lning o‘rtasidagi haqiqiy voha bo‘lgan. Urga aholi punkti shu yerda joylashgan bo‘lib, u yerda baliq maxsulotlari ishlab chiqarish va baliqchilik porti rivojlangan. Sayyohlar qishloqqa dam olish, ko‘lda suzish, baliq ovlash va mazali baliqlarni tatib ko‘rish uchun kelishgan. Endi qishloq tashlandiq holatda, faqat eski uylarning xarobalari, tashlandiq qayiqlar va baliq zavodi xarobalari uning oldingi shon-shuhratini eslatib turadi.

Qishloq Urgaga yaqin joyda joylashgan. Afsonaga ko‘ra, shaharchaga Pugachev qo‘zg‘olonida qatnashgan qochqin kazaklar asos solgan. Bu yerda qish fasli har doim sovuq shamollar, yoz esa issiq va quruq bo‘lgani uchun turar joylar qamish yordamida qurilgan. Qishda ushbu turar joylar ozmi-ko‘pmi issiqni ushlab, shamoldan panoh bergan, yozda esa issiqdan qutqargan. Shunisi e’tiborliki, bunday qamish uylar nafaqat Sudochye viloyatida, balki Ustyurt platosining boshqa joylarida ham uchraydi.

Urga burni o‘zining ulug‘vorligi bilan o‘ziga jalb qiladi. Yarim asrdan ko‘proq vaqt oldin, bu ko‘lning bir qismi hisoblangan. Ma’lumki, qadim zamonlarda Sudochye qirg‘og‘ida massaget qabilalari yashagan. Urganing yuqori qismida qal'a va qo‘riqchi minorasi joylashgan eski aholi punktining xarobalari saqlanib qolgan. Vayronalar yaqinida siz eski pravoslav qabristonini va yana qadimiy qabrlarni ko‘rishingiz mumkin. Arxeologik qazishmalar shuni ko‘rsatdiki, odamlar eramizning IX-X asrlarida ham ushbu qishloq hududida yashaganlar.

Qadim zamonlarda Urga jonlangan hudud edi, lekin bugun faqat xarobalarni ko‘rish mumkin. Sohil qamish bilan qoplangan, suv eski joydan tobora uzoqlashib bormoqda. Endi Sudochi ko‘plab qushlarning uyiga aylandi. Bu yerda 230 dan ortiq qush turlari qayd etilgan, ular orasida oqqushlar, pelikanlar, flamingolar, geronlar, oltin burgutlar, kormorantlar va boshqalar mavjud. Flamingolarning katta populyatsiyasi O‘zbekiston Qizil kitobiga kiritilgan va ko‘lning o‘zi “Eng muhim qushlar maydoni” maqomini olgan.

Baliqchilar, ayniqsa, baliqchilik mavsumida, Sudochyega tez -tez kelishadi. Ko‘l yaqinida, chodir tikib, signal minorasi yaqinida tunashingiz imkoniyati mavjud. So‘ngra siz ko‘plab qamish orollari bo‘lgan ko‘lning noyob manzaralaridan bahramand bo‘lishingiz mumkin. Bu yerda qushlarning qichqirig‘i va katta qushlarning qanotlari ostida quyoshning botishini va quyosh chiqishini tomosha qilishingiz hamda ta’riflab bo‘lmas darajada zavqlanishingiz mumkin.

Sudochyeni tark eta turib, bir vaqtlar Orol dengizining qirg‘og‘I hisoblangan yerlarga borib: g‘arbda Ustyurt platosining cheksiz kengligi va sharqda dengiz bo‘yida - bir paytlar haqiqiy dengizning bo‘ronli to‘lqinlari yuvilgan qirg‘oqlar va adirlarni ko‘rishingiz mumkin.

Janubi-g‘arbiy tomondan Orol dengizi 150 kilometrdan ko‘proq ortga siljigan. Endi bu joy - Orolqum cho‘li, cheksiz taqir va sho‘rlangan cho‘l bo‘lib, ilmiy fantastika filmlaridagi notinch hayotni eslatadi!

Izoh qoldirish

Fikr qoldirish uchun siz ijtimoiy tarmoqlar orqali kirishingiz kerak:


Tizimga kirish orqali siz qayta ishlashga rozilik bildirasiz Shaxsiy malumot