O‘zbekistonning muqaddas joylari
Zamonaviy hayot va odamlar unda qanday o‘rin tutishi haqida hech o‘ylab ko‘rganmisiz? O‘zingizga bir lahzaga to‘xtashga yo‘l qo‘ying, zamona va yangiliklar ortidan quvishni unuting. Tin oling va o‘ylab ko‘ring. Insonning ichki qiyofasi qanday? Zamonaviy odamni baxtli deb atash mumkinmi va bunga sabab nima? Falsafiy savollarga javob topish uchun ayrimlar butun umrini sarflaydi, kimlardir, afsuski, bu javoblarni hech qachon topa olmaydi, boshqalar esa ziyoratga boradi.
Va bu shunchaki sayohat emas, bu o‘z-o‘zini izlash, ma’naviy ma’rifatga umid qilish, iltijo va ibodatlarni yetkazish, iymonning asl manbasi bilan yuzlashish, e’tiqod va hayotning ma’nosini anglash uchun imkoniyatdir. Ziyorat – avliyo orqali Yaratganga murojaat qilish, ko‘ngil va qalb xotirjamligiga erishish, avliyolik haqiqatini anglash, yolg‘izlik va poklanish yo‘lidan o‘tish imkoniyatidir.
Markaziy Osiyoda bu Ziyorat deb ataladi, ya’ni muqaddas joylarni ziyorat qilish demakdir.
O‘zbekiston har doim ko‘plab madaniyatlar va sivilizatsiyalar kesishgan markaz bo‘lib kelgan va bu yerda turli dinlar targ‘ib qilingan, shuning uchun ham islom, buddaviylik va nasroniy dinlari bilan bog‘liq noyob yodgorliklar saqlanib qolgan.
O‘zbekiston hududida boshqa dinlar singari islom madaniyati va uning so‘fiylik oqimiga oid ko‘plab muqaddas joylar mavjud. Eng qimmatbaho yodgorliklar YUNESKOning Butunjahon merosi obyektlari sifatida tan olingan. Ular orasida Islom olamida Muborak Buxoro maʼnosini anglatuvchi Buxoroyi-Sharif deb nomlangan Buxoro shahri. Ko‘plab bebaho yodgorliklarga ega Samarqand shahri. Amir Temurning vatani hisoblanmish Shahrisabz shahri. Albatta, bu shaharlar qadimiy va boy tarixga ega bo‘lib, butun hayoti davomida jiddiy o‘zgarishlarga duch keldi.
Mangulik, abadiylik g‘oyasi ushbu shaharlar bilan bog‘liqdir. Muhammad payg‘ambarning tarjimai hollarida bir voqea bor. Payg‘ambar meʼroj qiladi. Uning samoviy oti bor edi va u o‘sha otda osmonga ko‘tariladi. Avval Quddusga, so‘ngra Makkaga tashrif buyuradi. Makkaga qarab, quyosh nurlari butun dunyoni yoritayotganini ko‘radi. Keyin u yer yuzida faqat ikkita nuqtani ko‘radi, bu nurlar pastdan yuqoriga ko‘tarildi. Bu nurlar Buxoro va Samarqand edi.
Markaziy Osiyoda nasroniylikning paydo bo‘lishi birinchi mingyillikning boshlarida ushbu hududda missionerlik qilgan havoriylar Foma va Birinchi chaqirilgan Andrey ismlari bilan bog‘liq.
O‘shandan beri dunyodagi eng muhim ikkita din - Islom va Nasroniylik dinlari birga tinch yashab kelmoqda. O‘zbekistonda 10 dan ortiq muqaddas va eʼzozlangan nasroniy va musulmon joylari, ziyoratgohlar mavjud.
Hozirgi zamongacha, O‘zbekiston hududida nasroniylar ham, musulmonlar ham hurmat qiladigan "Iova buloqlari" mavjud bo‘lib, ularning eng mashhuri Buxoroda joylashgan.
To‘g‘ridan-to‘g‘ri, O‘zbekistondagi pravoslav cherkovi O‘rta Osiyoda rus pravoslav cherkovining paydo bo‘lishi bilan, bu mintaqaning asosiy qismi Rossiya imperiyasiga qo‘shilganidan keyin va Turkiston general-gubernatorligi tashkil etilishi (1867) bilan bir qatorda shakllana boshlangan.
1968-yilda eski Termiz hududidan Budda haykali topildi, shundan buyon bu yer ko‘plab arxeologlar tomonidan o‘rganilayotgan asosiy obyektga aylandi, keyinchalik eng qadimiy buddaviylik ibodatxonalari majmualari topildi: Fayoztepa (miloddan avvalgi I asr – milodiy III asrlar), Kampirtepa, Qoratepa. Qadimgi musiqachilar tasvirlangan mashhur Ayritom frizi elementlarining topilishi bu hududda bir vaqtlar buddizm targʻib qilinganligi va ellinistik madaniyat unsurlari aniqlanganligidan dalolat beradi. Hozirda frizning terakotadan yasalgan barelyeflari Sankt-Peterburgdagi Davlat Ermitaj muzeyida saqlanmoqda.
Ish vaqti: 9:00-18:00, Du-Ju
Savollar uchun