Andijon va Namangan viloyatlariga ziyorat sayohati

Farg‘ona vodiysi – O‘zbekistonning manzarali yuragi, qo‘rqmas yigitlar va qadimiy afsonalar yurtidir. Vodiy hududida, butun dunyodan ziyoratchi-sayyohlarni o‘ziga chorlovchi ko‘plab joylar saqlanib qolgan. Sizni, Andijon va Namangan viloyatlarining tarixiy diqqatga sazovorjoylari bo‘ylab kichik bir sayohatga taklif qilamiz. Siz ko‘plab kutilmagan yangiliklarga duch kelishingiz aniq. Sayohatimizni Namangan viloyatiga tashrifdan boshlaymiz.

Biroq endi, siz Farg‘ona vodiysi shaharlariga poezdda borishingiz mumkinligi yangilik emas. Yaqinda bu erda Qamchiq tog‘ dovoni orqali Toshkent-Pop yo‘nalishidagi temir yo‘l ishga tushirildi.

Pop shahriga borgach, Namangan viloyatining Chust shahri tomonga qarab yuramiz. Biz bu qadimiy shahar haqida nimalarni bilamiz? Chust, qadim zamonlardan beri pichoq tayyorlash ustaxonalari bilan mashhur bo‘lgan. Shaharning markazida, uning yuragi hisoblangan suzangarlar – pichoq yasovchi temirchilar kvartali joylashgan.
Kichik ustaxonalarda, azaliy suzangarlar qo‘lda o‘zbek pichoqlarini yasashadi. Pichoqlarning har biri o‘z bir maqsad uchun yasaladi. Chust pichoqlari, nihoyatda o‘tkir va chiroyli. Ular uzoq yillar davomida o‘z egasiga xizmat qiladi va o‘tkirligicha qoladi.
Shahar shuningdek, o‘z do‘ppilari bilan ham mashhur. Ular har qanday boshqa turdagi do‘ppilardan keskin farq qiladi. Do‘ppilar, noyob naqsh va bezaklarga ega. Hunarmandlar, do‘ppilarni noyob naqshlar qo‘shib qo‘lda tikishadi.

Chust shahrida siz taniqli o‘zbek ma’rifatchisi, shoir va nasrchi Muhammad Sharif Sufizodning uy-muzeyiga tashrif buyurishingiz mumkin. Muhammad Sharif Egamberdi o‘gli Sufizoda XX asr boshlarida yashab o‘zbek demokratiyasi va ma’rifati davri adabiy an’analarini davom ettirgan Farg‘ona vodiysining taniqli adabiyot namoyandalaridan biridir. U, 1893-1898 yillarda u Qo‘qonda yashagan va Muqimiy va Furqat kabi adabiyotchilar yordamida “Vaxshiy” taxallusi bilan satirik asarlar yozgan. O‘zbek adabiyotidagi xizmatlari uchun 1926 yil fevral oyida Hamza Hakimzoda Niyoziy bilan birgalikda unga “O‘zbekiston xalq shoiri” unvoni berildi. Repressiya yillarida, u “xalq dushmani” deb e’lon qilingan va 1937 yilda 57 yoshida otib tashlangan.

Namangan shahridan bir necha kilometr uzoqlikdagi To'raqo'rg'on shahrining markazida, o'zining noyob tuzilishi bilan mashhur bo‘lgan G'oibnazar Qozi madrasasi joylashgan. Masjid, XIX asrda Farg‘onaning mashhur va hurmatli qozisi G‘oyibnazar Qozi tomonidan qurdirilgan. Uning qurulishida, farg‘ona vodiysining mashhur me’mori Mullo Qirg‘iz ishtirok etgan. Shuningdek, ushbu hududda noyob Ishoqxon Ibrat yodgorlik majmuasi joylashgan. 2016 - yilda Prezident Shavkat Mirziyoyev tomonidan o‘zbek ma’rifatchi olimi Ishoqoxon Ibrat nomidagi yodgorlik majmuasining qurilishi boshlandi. Ishoqxon Ibrat, O‘zbekistondagi birinchi matbaachilaridan biri bo‘lgan edi. XX asrning boshlarida u Orenburgda litografiya mashinasini sotib oldi va o‘zining To‘raqo‘rg‘on tumanidagi uyida “Ishoqiya” bosmaxonasini ochgan. Uning bosmaxonasi 1960 yillarga qadar faoliyat ko‘rsatgan.


Rasm manbai: 
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti matbuot -xizmati  riority

Hozirgi paytda, tarixiy me’moriy binoda muzey joylashgan. Mahalliy faollarning sa’y-harakatlari bilan bu erda markazida Ishoxon Ibrat haykali o‘rnatilgan bog‘ yaratilgan. Shuningdek majmua, milliy uslubdagi terasssa, bosmaxona, musiqali favvora va chet tillarini o‘rganishga ixtisoslashtirilgan 400 kishiga mo‘llangan maktab-internatni ham o‘z ichiga oladi.

Namangan – gullab-yashnayotgan o‘lka

Namangan shahri, tarixiy rang-barangligi, so‘lim go‘shalari va qadimiy binolari bilan ajralib turadi.

Namangan shahrida “Afsonalar vodiysi” deya ataluvchi g‘aroyib tematik bog‘ga sayohat qilish mumkin. Bu yerdagi 155 gektarlik hududda, uch qavatli hunarmandlar markazi,masjid, mehmonxona, kottejlar, savdo markazlari, attraktsionlar bog‘I, akvaparklar, sharsharalar va musiqali favvoralar joylashgan. Dam olish va qadimiy xalq hunarlarini o‘rganish uchun juda yaxshi joy.

Namanganda, juda qiziq tarixiy yodgorlik – Xo‘ja Amin maqbarasi joylashgan. Afsonalarga ko‘ra, maqbarada mashhur toshkentlik shayx Shayxontohurning avlodi Amin Xo‘ja dafn etilgan. Maqbaraning old tomoni va gumbazi, taxminan XVIII asrning ikkinchi yarmida qurilgan. Uni yaratishda, ustalar Markaziy Osiyo me’morchiligining an’anaviy uslublaridan foydalanganlar. Kirish ustunlari va minoralarida Qur’oni karimdan parchalar o‘yib yozilgan. Biroz vaqt o‘tgach, u yerdagi masjid qurib bitkazildi, ammo afsuski, masjid va maqbaraning faqat bir qismigina hozirgi kungacha saqlanib qolgan.
Agar Namangan viloyatiga chuqurroq kirib borsangiz, Norin daryosi oqib tushadigan ajoyib va manzarali hudud - Sirdaryoning o‘ng irmog‘iga borishingiz mumkin. Bu erda, ushbu hududda Norin daryosi Qoradaryo bilan (chap irmoq) birlashib, Sirdaryo daryosini hosil qiladi. Ushbu qishloq Qo‘rg‘oncha deb ataladi. Bu yerning mahalliy aholisi baliq ovlash, meva etishtirish va shu bilan mashhur “Namanganning olmasi” qo‘shig‘ida kuylanadigan shirin hidli Namangan olmalarini yetishtirish bilan shug‘ullanadi.
Andijon - Boburning vatani
Namangandan to‘g‘ri yo‘l orqali, Andijonga yo‘l olamiz. 65 km yo‘l bosib, qadimiy Andijon shahriga etib kelamiz. Biz u haqida nimalarni bilamiz? Bir vaqtlar bu yerda Temurning taniqli avlodi, Mo‘g‘ullar sulolasining asoschisi Zahiriddin Muhammad Bobur tavallud topgan. Bir paytlar Buyuk Ipak yo‘lida joylashgan shahar, me’moriy diqqatga sazovor joylar va tarixiy yodgorliklarga boy. Ular orasida: “Bog‘i bobur” qadimiy bog‘i, Jomiy me‘morchilik majmuasi, Qutayb ibn Muslim maqbarasi va Bibi Seyshanba ziyoratgohi bor.

Bizning sayohatimiz esa, davom etadi va keyinchalik biz sayohatimizni Andijon-Izboskan-Paxtaobod yo‘nalishi bo‘yicha davom ettiramiz. Izboskan - Andijon viloyatining Paxtaobod tumani yaqinidagi qadimiy tuman. U, 1926 yilda tashkil etilgan. Ushbu tumanda, Hovusxon ota qadimiy ziyoratgohi joylashgan. Shuningdek, Paxtaobod tumanida siz suv ustidagi noyob masjid - eski madrasaga ham tashrif buyurishingiz mumkin.
Ushbu muhtasham bino 115 yoshda. Ushbu madrasaning o'ziga xos noyobligi shundaki, u deyarli suv ustida joylashgan - bino devorlari ostidan kanal oqib o‘tadi. Madrasa, mahalliy hukmdor Xoja Ota-Qo‘zi yoki Qo‘ziboy-Otaning nomi bilan atalgan. Qo'ziboy ota badavlat odam bo'lgan va shu bilan birga ma'rifatni Islomning asoslaridan biri deb hisoblagan. Qo'ziboy ota o'z mablag'iga katta diniy muassasa qurishga qaror qilgan.
Agar siz o'zingizni Paxtaobod viloyatining Madaniyat qishlog'iga borsangiz, albatta Xo'ja Taqsim ota maqbarasiga tashrif buyuring, shuningdek shu yerning o‘zida “Madaniyat” sanatoriyasi ham joylashgan. Tog'ning toza havosi va tibbiy muolajalar uning mehmonlariga to'liq dam olish va mintaqaning qadimiy tarixiy muhitiga cho‘mish imkonini beradi.

Agar siz mintaqadagi eng katta va eng go'zal masjidga tashrif buyurmoqchi bo'lsangiz, Andijon viloyatidagi Dovudxon masjidiga boring. Masjid 1988 yilda qurilgan, bu erda 2017-2018 yillarda keng ko'lamli restavratsiya ishlari olib borilgan, namoz oldidan tahorat olish uchun bu erda yangi zamonaviy sanitariya sharoitlari qurilgan, namozxonalar ta'mirlangan, masjidga tashrif buyuruvchilar uchun barcha qulayliklar yaratilgan.

 1902 yilda, Andijonda deyarli butun shaharni vayron qilgan kuchli zilzila ruy berdi. Zilzila natijasida, 4 mingdan ortiq odam halok bo‘ldi. Bu Andijon viloyati tarixini o‘rganuvchilarga hududni chuqurroq o‘rganish uchun katta turtki bo‘ldi. Shunday qilib, qazishmalar natijasida, arxeologlar tomonidan yangi ming yillik boshiga tegishli bo‘lgan qadimgi turar-joylar vayronalarini. Ershi, Chordona, Mingtepa, Sarvontepa, Shahriston,Ark va boshqalar kabi aholi yashash joylari topildi. Bu topilmalar, o‘sha paytda Xitoy kabi yirik davlatlar bilan yuksak madaniyat, davlatchilik va xalqaro aloqalar haqida so‘zlab beradi.

Tarixiy ma’lumotlarga ko‘ra, Akdemik Bartold 1893 yilda ushbu qadimiy shaharlarni aks ettiruvchi topografik xaritani yaratgan, ammo afsuski, shahardagi zilzila natijasida ushbu ma’lumotlarni tasdiqlovchi biron bir tarixiy hujjat saqlanmagan.

Biz, faqat ushbu noyob mintaqaning chuqur o‘tmishi haqida guvohlik beruvchi ob’ektlardan zavqlanishimiz mumkin xolos.

Turistik marshrut manbai "Sanat tour".

Izoh qoldirish

Fikr qoldirish uchun siz ijtimoiy tarmoqlar orqali kirishingiz kerak:


Tizimga kirish orqali siz qayta ishlashga rozilik bildirasiz Shaxsiy malumot